Odpowiedzialność wykonawcy za wady projektu

Czym jest projekt budowlany? Odpowiedzialność wykonawcy za wady projektu

Projekt budowlany ma fundamentalne znaczenie dla realizacji każdej inwestycji budowlanej. Od jego prawidłowości w dużej mierze będzie zależał niezakłócony przebieg prac i sukces danego przedsięwzięcia budowlanego.

Ustawodawca stawia wysokie wymagania w przedmiocie samego projektu budowlanego jak i osób, które posiadają uprawnienia do jego sporządzenia. Nie powinno to jednak dziwić – obiekty budowlane muszą zostać wybudowane z należytą starannością i zgodnie z zasadami wiedzy technicznej.

Zgodnie z art. 34 ust. 1 Ustawy prawo budowlane projekt budowlany powinien spełniać wymagania określone w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli jest ona wymagana zgodnie z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu, lub w pozwoleniach o których mowa w art. 23 ust. 1 i art. 26 ust. 1, oraz decyzji, o której mowa w art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej, jeżeli są one wymagane.

Stosownie do art. 34 ust. 2 Ustawy prawo budowlane zakres i treść projektu budowlanego powinny być dostosowane do specyfiki i charakteru obiektu, stopnia skomplikowania robót budowlanych oraz w zależności od przeznaczenia projektowanego obiektu określać niezbędne warunki do korzystania z obiektu przez osoby ze szczególnymi potrzebami, o których mowa w ustawie z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami.

Wszystkie elementy, które powinien zawierać projekt budowlany zostały precyzyjnie opisane w art. 34 ust. 3 Ustawy prawo budowlane.

Czy wykonawca jest zobowiązany zweryfikować prawidłowość projektu budowlanego

Aby uzyskać odpowiedź na to pytanie, należy w pierwszym rzędzie odwołać się do przepisów Kodeksu cywilnego, które dotyczą umowy o roboty budowlane. Zgodnie z art. 651 k.c. jeżeli dostarczona przez inwestora dokumentacja, teren budowy, maszyny lub urządzenia nie nadają się do prawidłowego wykonania robót albo jeżeli zajdą inne okoliczności, które mogą przeszkodzić prawidłowemu wykonaniu robót, wykonawca powinien niezwłocznie zawiadomić o tym inwestora.

Wykonawca powinien zatem zweryfikować projekt budowlany przed przystąpieniem do prac. Przepis nie wskazuje jednak w jak bardzo szczegółowy sposób wykonawca winien zadośćuczynić temu obowiązkowi. W związku z tym należy odwołać się do dorobku orzeczniczego, aby ustalić tą okoliczność.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 27 marca 2000 roku (III CKN 629/98) wskazał, że „z brzmienia art. 651 k.c. nie sposób wyprowadzić wniosku, że wykonawca ma obowiązek dokonywać w każdym przypadku szczegółowego sprawdzenia dostarczonego projektu w celu wykrycia jego ewentualnych wad. Wykonawca robót budowlanych nie musi bowiem dysponować specjalistyczną wiedzą z zakresu projektowania; musi jedynie umieć odczytać projekt i realizować inwestycję zgodnie z tym projektem oraz zasadami sztuki budowlanej. Obowiązek nałożony na wykonawcę przez art. 651 k.c. należy rozumieć w ten sposób, że musi on niezwłocznie zawiadomić inwestora o niemożliwości realizacji inwestycji na podstawie otrzymanego projektu lub też o tym, że realizacja dostarczonego projektu spowoduje powstanie obiektu wadliwego. W tym ostatnim przypadku chodzi jednak tylko o sytuacje, w których stwierdzenie nieprawidłowości dostarczonej dokumentacji nie wymaga specjalistycznej wiedzy z zakresu projektowania”.

Podobne stanowisko zajął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 26 czerwca 2008 roku (II CSK 101). W przedmiotowym orzeczeniu wskazał, że „wykonawca nie ma z mocy art. 651 k.c. obowiązku szczegółowego sprawdzenia dostarczonego projektu w celu wykrycia jego wad. Przepis ten nakłada na wykonawcę obowiązek niezwłocznego zawiadomienia inwestora m.in. o tym, że dostarczona dokumentacja nie nadaje się do prawidłowego wykonania robót, a także o ewentualnym wystąpieniu okoliczności mogących przeszkodzić prawidłowemu ich wykonaniu. Z przepisu art. 651 k.c. nie wynika natomiast, aby wykonawca w każdym przypadku miał obowiązek szczegółowego sprawdzenia dostarczonej mu przez inwestora dokumentacji w celu wykrycia jej ewentualnych wad, zważywszy, że wykonawca nie musi dysponować specjalistyczną wiedzą z zakresu projektowania”.

Podstawowym obowiązkiem wykonawcy jest zatem wykonanie inwestycji budowlanej – na podstawie dostarczonego przez inwestora projektu budowlanego. Obowiązek z art. 651 k.c. odnosi się tylko do sytuacji, w których możliwe jest stwierdzenie wad projektu bez specjalistycznej wiedzy z zakresu projektowania.

Jak powinien zachować się wykonawca po wykryciu wad? Odpowiedzialność wykonawcy za wady projektu

Zanim wykonawca przystąpi do wykonywania prac budowlanych, powinien zweryfikować projekt budowlany. Jeżeli w wyniku analizy poweźmie jakiekolwiek wątpliwości w przedmiocie jego prawidłowości, powinien poinformować o nich na piśmie inwestora. Podobnie należy zachować się w sytuacji, gdy wady zostaną wykryte w trakcie realizacji inwestycji budowlanej. Wówczas obowiązek notyfikacji z art. 651 k.c. natychmiast się analizuje po stronie wykonawcy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 listopada 2016 roku – V CSK 138/16).

Jakie konsekwencje poniesie wykonawca, jeżeli nie poinformuje inwestora o wadach projektowych? Jak wygląda odpowiedzialność wykonawcy za wady projektu?

Uchybienie obowiązkowi notyfikacji może rodzić odpowiedzialność odszkodowawczą wykonawcy na podstawie art. 471 k.c., który stanowi, że dłużnik zobowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Wykonawca może utracić również prawo do żądania wynagrodzenia. Stosownie bowiem do art. 655 k.c. gdyby wykonany obiekt uległ zniszczeniu lub uszkodzeniu wskutek wadliwości dostarczonych przez inwestora materiałów, maszyn lub urządzeń albo wskutek wykonania robót według wskazówek inwestora, wykonawca może żądać umówionego wynagrodzenia lub jego odpowiedniej części, jeżeli uprzedził inwestora o niebezpieczeństwie zniszczenia lub uszkodzenia obiektu albo jeżeli mimo zachowania należytej staranności nie mógł stwierdzić wadliwości dostarczonych przez inwestora materiałów, maszyn lub urządzeń.

Czy wykonawca może przejąć odpowiedzialność za wady projektu?

W praktyce obrotu gospodarczego daje się zaobserwować tendencję do przenoszenia odpowiedzialności za wady projektowe na wykonawcę. Tego rodzaju postępowanie spotyka się z krytyką orzeczniczą. Takie stanowisko zajęła również Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z dnia 2 marca 2010 roku (KIO/UZP 184/10).

Podsumowanie

Wykonawca powinien zweryfikować projekt budowlany, ale tylko w takim zakresie w jakim nie jest wymagana do tego wiedza specjalistyczna. W razie stwierdzenia istnienia wad projektu, wykonawca – stosownie do treści art. 651 k.c. – powinien poinformować o tym fakcie inwestora.

Wpisy blogowe nie stanowią porady prawnej w indywidualnej sprawie. Jeżeli chcecie Państwo skonsultować swój problem prawny z naszą Kancelarią, zapraszamy do kontaktu.