CAVERE – KANCELARIA RADCÓW PRAWNYCH

Kto to jest prokurent?

Kto to jest prokurent? Jakie ma uprawnienia i kto może go ustanowić? Te i inne pytania słyszymy wielokrotnie od naszych Klientów, którzy prowadzą działalność gospodarczą. W tym wpisie wytłumaczymy Państwu kto to jest prokurent oraz jaką rolę pełni w firmie. Odpowiemy również na pytanie kto może ustanowić prokurenta i dlaczego jego pomoc może okazać się wyjątkowo dobra dla funkcjonowania Państwa przedsiębiorstwa.

Kto to jest prokurent

Kto to jest prokurent – kim jest oraz jakie ma uprawnienia?

Każdy przedsiębiorca może występować w obrocie prawnym samodzielnie – na przykład jako osoba fizyczna prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą lub jako osoba prawna (np. działanie przez organy spółki). Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby umocować określone osoby lub podmioty do podejmowania działań w imieniu i ze skutkiem dla przedsiębiorcy. Mowa tutaj o pełnomocniku i prokurencie.

Prokura jest szczególnym typem pełnomocnictwa. Regulację ustawową prokury znajdziecie Państwo w Kodeksie cywilnym (dalej jako: „k.c.”), a ściślej w rozdziale III.

Zgodnie z art. 109 (1) k.c. prokura jest pełnomocnictwem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej albo do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, które obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa.

Istota prokury nie jest skomplikowana. Wszystkie czynności prawne podejmowane przez prokurenta (rzecz jasna w granicach jego umocowania) wywołują skutki prawne w sferze prawnej mocodawcy.

Prokura obejmuje swoim zakresem umocowanie do podejmowania czynności sądowych i pozasądowych, które są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Oznacza to, że uprawnienia prokurenta są bardzo szerokie.

Przykładowo – będzie on uprawniony do zawierania wszelkiego rodzaju umów, które są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa (umowy o dzieło, umowy sprzedaży, umowy najmu, umowy dzierżawy, a nawet umowy o sprzedaż nieruchomości).

Prokurent będzie mógł także reprezentować swojego mocodawcę w różnego rodzaju postępowaniach – w zasadzie przed wszystkimi Sądami (wszystkich instancji) i organami administracji publicznej w Polsce.

Co jednak istotne – do zbycia przedsiębiorstwa, do dokonania czynności prawnej, na podstawie której następuje oddanie go do czasowego korzystania, oraz do zbywania i obciążania nieruchomości jest wymagane pełnomocnictwo do poszczególnej czynności (art. 109 (3) k.c.).

Kto to jest prokurent? Prokurent to szczególny pełnomocnik przedsiębiorcy, którego zadaniem jest wsparcie właściciela firmy w przezwyciężaniu bieżących wyzwań związanych z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa – w relacjach zewnętrznych.

Kto może zostać prokurentem?

Prokurentem może zostać tylko osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych (art. 109 (2) k.c.).

Pełną zdolność do czynności prawnych nabywa się z chwilą uzyskania pełnoletniości (art. 11 k.c.).

Nie mają zdolności do czynności prawnych osoby, które nie ukończyły lat trzynastu oraz osoby ubezwłasnowolnione całkowicie. Ograniczoną zdolność do czynności prawnych mają natomiast małoletni (po ukończeniu trzynastego roku życia) oraz osoby ubezwłasnowolnione częściowo (art. 12 i 15 k.c.).

Z treści powyższego przepisu wynika, że prokurentem może być tylko osoba fizyczna, która posiada pełną zdolność do czynności prawnych. Oznacza to, że prokurentem nie może być osoba prawna lub ułomna osoba prawna.

Prokurent musi cały czas posiadać pełną zdolność do czynności prawnych. Jeżeli w toku trwania prokury utraci pełną zdolność do czynności prawnych, na przykład w wyniku częściowego ubezwłasnowolnienia, prokura wygaśnie.

Nie istnieje również możliwość łączenia funkcji członka zarządu z funkcją prokurenta. Orzecznictwo i doktryna wyłączają możliwość udzielenia prokury osobie, która posiada już prawo do reprezentowania przedsiębiorcy (przynajmniej w takim samym zakresie jak prokurent).

Jeżeli macie Państwo wątpliwości w tym zakresie – zalecamy daleko idącą ostrożność. W przyszłości wszystkie czynności dokonane przez prokurenta, który nie mógł pełnić tej funkcji, będą mogły zostać podważone, a to z kolei będzie wiązało się dla Państwa z negatywnymi skutkami prawnymi.

Pytanie kto to jest prokurent jest zatem fundamentalne dla dalszych działań. Przedsiębiorca musi wiedzieć kto może być prokurentem oraz jakie uprawnienia posiada. Wyposażeni w taką wiedzę będziecie Państwo mogli podejmować korzystne i zasadne decyzje.

Kto może ustanowić prokurenta?

Prokurenta może ustanowić każdy przedsiębiorca podlegający obowiązkowi wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej albo do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego.

W praktyce zatem chodzi o:

– jednoosobową działalność gospodarczą;

– spółkę cywilną;

– spółki kapitałowe: spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.) , spółka akcyjna, prosta spółka akcyjna (PSA);

– spółki osobowe: spółka jawna, partnerska, komandytowa, komandytowo-akcyjna.

W jakiej formie może być udzielona prokura?

Prokura powinna być udzielona pod rygorem nieważności na piśmie. Fakt ustanowienia prokurenta powinien zostać zgłoszony do właściwego rejestru przedsiębiorców.

Należy przy tym pamiętać, że prokura nie może zostać przeniesiona. Nie stoi to jednak na przeszkodzie, aby prokurent ustanowił pełnomocnika do poszczególnych czynności lub pewnego rodzaju czynności.

Kto to jest prokurent i jakie rodzaje prokury wyróżniamy?

Prokura może mieć charakter oddzielny lub łączny.

W tym pierwszym przypadku każdy z prokurentów może działać samodzielnie. Prokura łączna natomiast wyraża się w tym, że dla ważnego dokonania czynności wymagane jest zgodne współdziałanie przynajmniej dwóch prokurentów.

Sposób wykonywania prokury łącznej winien być określony przez przedsiębiorcę. To w jego bowiem interesie jest to, aby prokura mogła być wykonywana sprawnie – bez wewnętrznych konfliktów i nieporozumień.

Prokurent a pełnomocnik – kto to jest prokurent i jakie są różnice?

Kto to jest prokurent? Tak jak wspominaliśmy wcześniej – prokura to szczególny rodzaj pełnomocnictwa. Każda prokura jest pełnomocnictwem, ale nie każde pełnomocnictwo jest prokurą.

Istnieją istotne rozbieżności między prokurą a pełnomocnictwem – mimo pozornych podobieństw. W praktyce możemy wyróżnić trzy obszary, w których różnice między prokurą, a pełnomocnictwem są najbardziej widoczne.

Pełnomocnictwo może być udzielone przez każdy podmiot, który posiada pełną zdolność do czynności prawnych. Prokura może być natomiast udzielona tylko przez przedsiębiorcę, który podlega obowiązkowi wpisu do właściwego rejestru.

Co więcej – prokurentem może być tylko osoba fizyczna, która posiada pełną zdolność do czynności prawnych. Pełnomocnikiem może być zarówno osoba fizyczna (nawet posiadająca ograniczoną zdolność do czynności prawnych), ale także osoba prawna (np. spółka).

Nie można również nie wspomnieć o zakresie uprawnień pełnomocnika i prokurenta. Pełnomocnik jest co do zasady uprawniony do podejmowania czynności z zakresu zwykłego zarządu. Prokurent ma szersze uprawnienia w tym zakresie i może podejmować czynności, które wykraczają poza obszar kompetencji pełnomocnika (czynności przekraczające zwykły zarząd).

Powyższe nie oznacza, że między prokurą a pełnomocnictwem nie zachodzą liczne podobieństwa. Niemniej jednak, aby udzielić odpowiedzi na pytanie kto to jest prokurent – należało nakreślić najważniejsze różnice między rzeczonymi instytucjami.

Kto to jest prokurent – odwołanie i wygaśnięcie prokury

Niezależnie od tego kto to jest prokurent, należy omówić kwestie związane z odwołaniem i wygaśnięciem prokury.

Prokura może być w każdym czasie odwołana przez mocodawcę. Jest to relacja, która opiera się na zaufaniu i w związku z tym mocodawca posiada pełnię uprawnień w tym zakresie.

Należy przy tym pamiętać, aby odwołać prokurenta w odpowiedniej  formie i dopełnić wszystkich formalności natury prawnej. Fakt wygaśnięcia prokury, podobnie jak jej ustanowienia, należy zgłosić do odpowiedniego rejestru przedsiębiorców.

Niezależnie od powyższego – prokura wygasa:

– wskutek wykreślenia przedsiębiorcy z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej albo z rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego;

– w razie ogłoszenia upadłości;

– w razie otwarcia likwidacji;

– w razie przekształcenia przedsiębiorcy;

– w razie śmierci prokurenta;

– w razie utraty przez prokurenta pełnej zdolności do czynności prawnych.

– w razie ustanowienia kuratora dla osoby prawnej.

Utrata przez przedsiębiorcę zdolności do czynności prawnych nie powoduje wygaśnięcia prokury.

Kto to jest prokurent – podsumowanie

Prokurent to osoba, która ma prawo do reprezentowania firmy i podejmowania decyzji w jej imieniu. Dzięki jej pracy działalność firmy może okazać się zdecydowanie łatwiejsza – z uwagi na chociażby przyśpieszenie procesów biznesowych. Wielu przedsiębiorców zadaje pytanie – „kto to jest prokurent” – ponieważ chcą lepiej poznać tę instytucję i rozważają ustanowienie takie osoby w swojej firmie. W większości przypadków będzie to dobra decyzja, ale przed jej podjęciem warto skonsultować się z prawnikiem, który zabezpieczy Państwa interesy.

Wpisy blogowe nie stanowią porady prawnej w indywidualnej sprawie. Jeżeli chcecie Państwo skonsultować swój problem prawny z naszą Kancelarią, zapraszamy do kontaktu.

POTRZEBUJESZ POMOCY PRAWNEJ?

Skontaktuj się z nami. Specjalizujemy się w świadczeniu usług prawnych na rzecz przedsiębiorców. Znajdziemy dla Ciebie optymalne rozwiązanie.

Call Now Button